Δεν μπορεί, έστω και μια φορά, να μην ονειρεύτηκες ότι φορούσες τη φανέλα με τον Δικέφαλο στο στήθος, ήσουν για λίγο ο Κούδας ή ο Βιεϊρίνια, σκόραρες και πανηγύρισες μπροστά στη θύρα 4!
Η φανέλα είναι ο «καθρέφτης» της κάθε μιας ομάδας στο γήπεδο. Κάποιοι χρωματικοί συνδυασμοί είναι τόσο ταυτισμένοι με μια ομάδα, που είναι αδιανόητο να την φανταστούμε με κάτι διαφορετικό. Κανείς δεν φαντάζεται τον ΠΑΟΚ χωρίς το άσπρο και το μαύρο, όσο κι αν η οι επιταγές της ΟΥΕΦΑ και η μόδα της εποχής έχει προσθέσει πολύ… χρώμα στις φανέλες των ομάδων.
Tο άσπρο και το μαύρο έγινε συνώνυμο με τον ΠΑΟΚ. Η ασπρόμαυρη ριγέ φανέλα ηλεκτρίζει στην εμφάνισή της τους χιλιάδες πιστούς της ομάδας, γενιές και γενιές γαλουχήθηκαν και μεγάλωσαν βλέποντάς τον να αγωνίζεται με τα συγκεκριμένα χρώματα. Δεν μπορεί, έστω και μια φορά, να μην ονειρεύτηκες ότι φορούσες τη φανέλα με τον Δικέφαλο στο στήθος, ήσουν για λίγο ο Κούδας ή ο Βιεϊρίνια, σκόραρες και πανηγύρισες μπροστά στη θύρα 4!
Τα παιδιά του ΠΑΟΚ, ο κόσμος του, από παιδιά της αλάνας έγιναν εκφραστές μιας ιδέας, περιτριγυρισμένη στο άσπρο και το μαύρο, μιας ιδέας διατήρησης της μνήμης των προσφύγων και ο «δικέφαλος αετός», έμβλημα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, κοσμούσε και κοσμεί το λάβαρο και τις φανέλες των αθλητών.
Bizim Π.Α.Ο.Κ.! Για τον πρόσφυγα από την Πόλη, ο ΠΑΟΚ ήταν «μπιζίμ ΠΑΟΚ», «ο δικός μας ΠΑΟΚ». Η ίδρυσή του, η εξέλιξη του, η πορεία του μέσα στο χρόνο και οι νίκες του αποτελούσαν ανέκαθεν πηγή χαράς και τρόπος ζωής. Η επιλογή των χρωμάτων, μαύρο για το πένθος της απώλειας και άσπρο για την ελπίδα της αναγέννησης στον νέο τόπο, συντελούσε σε μια προσπάθεια σύνδεσης των δύο πόλεων. Της παλιάς και της νέας πατρίδας.
Στο πέρασμα των χρόνων ο «Δικέφαλος» αγωνίστηκε και με άλλα χρώματα. Με μοβ, με μπλε, με πορτοκαλί, με ασημί, μια δύο φορές και με κόκκινο, αλλά το άσπρο και το μαύρο αποτελεί το σήμα κατατεθέν των νταμπλούχων Ελλάδας..
Η ιστορία, πάντως, συνεχίζει να αποτελεί πηγή έμπνευσης και οδηγό για το μέλλον του ΠΑΟΚ, με τις φανέλες που δημιουργούνται τα τελευταία χρόνια να ενώνουν το χθες με το αύριο. Κάπως έτσι προέκυψε πέρσι η ρετρό γκρι φανέλα, με το πρώτο έμβλημα του συλλόγου, το τετράφυλλο τριφύλλι και το πέταλο, έμπνευση και επιλογή των Γιώργου και Νίκου Σαββίδη, οι οποίοι την σχεδίασαν και δημιούργησαν σε συνεργασία με την αθλητική εταιρία, που «ντύνει» την ομάδα για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά. Ήταν ακόμη μια προσπάθεια της οικογένειας Σαββίδη να μην χαθεί ο ΠΑΟΚ από τις ρίζες του.
ΧΟΡΗΓΟΙ
Οι χορηγοί έκαναν την είσοδο τους στον ελληνικό αθλητισμό στις αρχές της δεκαετίας του 80΄ όταν και έγινε επαγγελματικό το ποδόσφαιρο. Συγκεκριμένα την σεζόν 1983-84 μπήκαν στην «μάχη» των χορηγών όλοι οι μεγάλοι σύλλογοι της χώρας. Ο ΠΑΟΚ εκείνη τη χρονιά οδηγούσε με Suzuki, την πρώτη εταιρία που εμφανίστηκε στην (ποδοσφαιρική) φανέλα του.
Ο «Δικέφαλος» έχει συνεργαστεί με οκτώ διαφορετικές εταιρίες αθλητικές ένδυσης και δεκαοκτώ εταιρίες έχουν διαφημιστεί στο μπροστινό μέρος της. Σε κάποιες λίγες περιόδους, κυρίως επί προεδρίας Ζαγοράκη, υπήρχαν διαφημίσεις και στο πίσω μέρος, ενώ την σεζόν 1989-90 μία εταιρία που κατασκεύαζε πόρτες και παράθυρα (Coplam) εμφανίστηκε τόσο στην ποδοσφαιρική, όσο και στην μπασκετική φανέλα. Πάντως, οι διαφημίσεις που θα μείνουν στην ιστορία είναι οι δύο των πρωταθλημάτων, η φανέλα του 1985 (ταπητουργία «Πέρσικα») και η φανέλα του 2019 («Stoiximan.gr»).
Και μέσα σ’ όλα αυτά υπάρχουν και περίοδοι, όπως τη διετία 1993-95 και 2006-07, όπου οι διοικήσεις και οι παράγοντες άφησαν την ομάδα «γυμνή» από χορηγούς και χωρίς βασικό χορηγό στη φανέλα.
ΑΡΙΘΜΟΙ
Κάποτε υπήρχαν ποδοσφαιριστές που δεν μπορούσαν να κουβαλήσουν στις πλάτες τους, το βαρύ κι ασήκωτο «10» του Γιώργου Κούδα. Πόσες και πόσες ιστορίες δεν έχουν ειπωθεί γύρω από το «δέκα το καλό» και τους «διαδόχους» του.
Ο ΠΑΟΚ έχει αποσύρει δύο αριθμούς από τη φανέλα του. Αυτόν με το «12» στην πλάτη, που είναι αφιερωμένος στον περήφανο λαό της ομάδας και αυτόν με το «17» που φορούσε ο αδικοχαμένος Παναγιώτης Κατσούρης.
Η επιλογή διαφορετικών αριθμών στις εμφανίσεις της ενδεκάδας καθιερώθηκε τη σεζόν 1997-98, μέχρι τότε οι ομάδες ξεκινούσαν με την κλασική αρίθμηση από το 1 μέχρι το 11 και η μοναδική εξαίρεση του κανόνα ήταν το «14» του θρύλου, Γιόχαν Κρόιφ. Η πιο περίεργη επιλογή αριθμού όλα αυτά τα χρόνια στον ΠΑΟΚ ήταν το «1» που φόρεσε για τρεις σερί σεζόν 2001-2003) ο Παντελής Καφές.
ΟΙ… ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ Ο ΣΑΝΟΝ
Φέτος, η τρίτη εμφάνιση «έρχεται να… υπηρετήσει τις επιταγές της εποχής και να παρουσιάζει κάτι out of the box. Μπλε-πετρόλ χρωματισμός, με ολόλευκο το σήμα σε μία ιδανική εναλλακτική», όπως σημειώνει η ΠΑΕ. Σύμφωνα με τις επιταγές και οδηγίες της ΟΥΕΦΑ, η τρίτη εμφάνιση πρέπει να μην έχει ή να μη πλησιάζει κανένα από τα δύο βασικά (άσπρο-μαύρο) χρώματα της ομάδας.
Τα προηγούμενα χρόνια δημιουργήθηκαν αρκετές φανέλες σε πορτοκαλί, γαλάζιο, μωβ, βιολετί, αν και αυτή που ξεχώρισε ήταν η ασημί εμφάνιση της σεζόν 2001-02. Μακράν της δεύτερης η κορυφαία εναλλακτική εμφάνιση.
Ξεχωριστή αναφορά γίνεται στις ρετρό εμφανίσεις, που λανσάρονται τα τελευταία χρόνια, βασική επιθυμία του Γιώργου Σαββίδη να συνδυαστεί το μέλλον με το παρελθόν. Ο «Δικέφαλος» γιόρτασε τα 90 χρόνια ζωής με τη φανέλα να παραπέμπει στα 60’s και τα πρώτα βήματα του Γιώργου Κούδα, ενώ οι παλιότεροι θυμούνται την κρυμμένη ιστορία πίσω από την εμφάνιση της ομάδας στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας το 1974 κόντρα στον Ολυμπιακό.
Ο Λες Σάνον λίγες εβδομάδες πριν από τον τελικό ταξίδεψε στην πατρίδα του και μεταξύ άλλων συμφώνησε με την εταιρία αθλητικής ένδυσης, που είχε δημιουργήσει δύο εμφανίσεις για τη Νιουκάστλ ενόψει του βρετανικού τελικού, να πάρει την εναλλακτική εμφάνιση μαζί του στην Ελλάδα. Οι «καρακάξες» έπαιξαν στο Γουέμπλεϊ κόντρα στη Λίβερπουλ, με την κλασική ασπρόμαυρη ριγέ φανέλα, ενώ ο ΠΑΟΚ μπήκε στη Νέα Φιλαδέλφεια με μια λευκή εμφάνιση που στις άκρες είχε δύο μεγάλες μαύρες ρίγες κάνοντάς την άκρως ιδιαίτερη και μοναδική.
