Ο Πάμπλο Γκαρσία έγινε ο πρώτος Ουρουγουανός στην ιστορία του ελληνικού πρωταθλήματος, που έχει θητεύσει ως ποδοσφαιριστής και πρώτος προπονητής και ο δεύτερος ξένος που εκτός από προπονητής έχει διατελέσει και παίκτης στον ΠΑΟΚ.
Ο πρώτος προπονητής του ΠΑΟΚ ήταν ο Κωνσταντίνος Ανδρέαδης. Εν έτει 1926. Έμεινε αμισθί στον «ασπρόμαυρο» πάγκο μέχρι το 1931 όταν αντικαταστάθηκε από τον Αυστριακό Ρούντολφ Γκάσνερ, τον πρώτο ξένο προπονητή στην ιστορία του συλλόγου.
Το μόνο κέρδος του Ανδρεάδη ήταν το συναίσθημα προσφοράς στον ΠΑΟΚ. Το ίδιο μπορεί να πει κανείς ότι ισχύει και στην περίπτωση του Αριστοτέλη Αρμάση, ο οποίος αγωνίστηκε στα πρώτα χρόνια ζωής του συλλόγου και υπήρξε ο πρώτος που ανέλαβε και το τιμόνι της ομάδας.
Διαδέχθηκε αμισθί τον Γκάσνερ την σεζόν 1932-33 και επέστρεψε στον «ασπρόμαυρο» πάγκο, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την σεζόν 1946-47.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ: Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ
Δύο χρόνια αργότερα τα ηνία της ομάδας πέρασαν στα χέρια του Νίκου Πάγκαλου. Υπήρξε δάσκαλος για εκατοντάδες ποδοσφαιριστές, «ο πατερούλης» όπως τον αποκαλούσε ο μεγάλος Τάκης Λουκανίδης. Έκανε δελτίο στον ΠΑΟΚ το 1929 και «έπαιζε σε όλες, σχεδόν, τις θέσεις της άμυνας, αγωνίστηκε πέντε φορές με τη Μικτή Θεσσαλονίκης», είχε γράψει σε ένα από τα βιβλία του ο Ανδρέας Μπόμης για τον ποδοσφαιριστή Πάγκαλο. Το 1936 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την ενεργό δράση, γιατί τραυματίστηκε σοβαρά στο γόνατο και αμέσως, ανέλαβε τεχνικός σύμβουλος του «Δικεφάλου».
Στα χέρια του δημιουργήθηκε η μεγάλη ομάδα της δεκαετίας του ’50. Εργάστηκε με μεγάλο ζήλο, βασίστηκε και σε μερικά ταλέντα που ανέτελλαν και κατάφερε να παρουσιάσει μία μεγάλη ομάδα, με κατακτήσεις τριών τίτλων στο πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης, μα πάνω από όλα τα παιδιά του έπαιζαν εξαιρετικό ποδόσφαιρο. Συνέχισε το εξαιρετικό έργο στη Δόξα Δράμας, όπου έχτισε τη θρυλική ομάδα της εποχής, επέστρεψε την σεζόν 1952-53 φέροντας μαζί και τον Λάμπη Κουϊρουκίδη, έχοντας καταλυτικό ρόλο στην απόκτηση του. Τελευταίο του πέρασμα από τον πάγκο του «Δικεφάλου» ήταν το 1967-68.
Από τις σπουδαιότερες ΠΑΟΚτσήδικες μορφές, ο Λευτέρης Παπαδάκης, δεν έφυγε ποτέ από τον σύλλογο που τον ανέδειξε και με τον οποίο κατέκτησε διαδοχικά και αήττητος τρία πρωταθλήματα Θεσσαλονίκης την τριετία 1953-56. Παρέμεινε στρατιώτης του Δικεφάλου υπηρετώντας τα τμήματα υποδομής ως προπονητής των παιδικών και εφηβικών ομάδων. Υπήρξε βοηθός προπονητή στην α’ ομάδα και προπονητής σε 11 παιχνίδια την σεζόν 1965-66, μετά την απομάκρυνση του Σέρβου Μίλε Κος.
Οι Γιώργος Χασιώτης και Δημήτρης Καλογιάννης υπήρξαν συμπαίκτες του Παπαδάκη τη δεκαετία του ’50 αναλαμβάνοντας ως υπηρεσιακοί προπονητές, ο πρώτος το 1971 (αντικατέστησε τον Ιβάν Χόρβατ) κι ο δεύτερος σε δύο (1967-68 και ένα σύντομο διάστημα την σεζόν 1977-78) διαφορετικές περιπτώσεις.
Για μια δεκαετία (1954-1964) ο Απόστολος (Λάκης) Πρόγιος υπερασπίστηκε την εστία του «Δικεφάλου» και βρέθηκε βοηθός προπονητή στο πλευρό του Λες Σάνον. Υπήρξε ο συνδετικός κρίκος της εποχής του μεγάλου Άγγλου τεχνικού και του Γκιούλα Λόραντ στον οποίο παρέδωσε την ομάδα στα τέλη του 1974.
Ένας από τους στυλοβάτες εκείνης της ομάδας, ο Αρίσταρχος Φουντουκίδης, υπήρξε βοηθός του Μαγυάρου τεχνικού στο δεύτερο πέρασμά του από την Τούμπα (1980-81). Ανέλαβε το τιμόνι μετά τον αιφνίδιο θάνατο του Λόραντ οδηγώντας την ομάδα στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας κόντρα στον Ολυμπιακό.
Η περίπτωση του Μιχάλη Μπέλλη ήταν ξεχωριστή, καθώς υπήρξε ποδοσφαιριστής του ΠΑΟΚ για τρία χρόνια (1970-1973) και στη συνέχεια θήτευσε στο πλευρό Λόραντ ως βοηθός προπονητή τη χρονιά του πρώτου πρωταθλήματος. Παρέμεινε κοντά στο σύλλογο και κλήθηκε τρεις διαφορετικές περιόδους (1985-86, 1987-88 και 1995-95) να καθίσει προσωρινά στον «ασπρόμαυρο» πάγκο, συνολικά σε 42 αγώνες πρωταθλήματος και κυπέλλου.
ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΦΟΡΕΣ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ
Ο Αγγελος Αναστασιάδης έχει προσληφθεί τέσσερις φορές (1996-97, 1998-99, 2002-03, 2014-15) ως προπονητής του ΠΑΟΚ! Πέρασε τα καλύτερα ποδοσφαιρικά του χρόνια ως μέλος της μεγάλης ομάδας της δεκαετίες του ’70 και έφτασε να έχει περάσει συνολικά 50 μήνες από την ζωή του στον πάγκο του «Δικεφάλου», διάστημα που αποτελεί ρεκόρ στην ιστορία του συλλόγου.
Μέχρι ο Ραζβάν Λουτσέσκου να εμφανιστεί στην Τούμπα, ο Αναστασιάδης ήταν ο πολυνίκης προπονητής του συλλόγου (με 120 νίκες, 43 ισοπαλίες και 50 ήττες σε 213 αγώνες), έχοντας συνδέσει το όνομα του με τον αποκλεισμό της Άρσεναλ και την κατάκτηση του κυπέλλου το 2003.
ΣΑΡΑΦΗΣ: ΜΙΑ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΤΟΥΜΠΑ!
Πιστός «στρατιώτης» του ΠΑΟΚ για μισό (και βάλε…) αιώνα, ο Σταύρος Σαράφης, βαδίζει στην έβδομη δεκαετία μιας ζωής γεμάτη από «ασπρόμαυρες» αναμνήσεις και ιστορίες. Ο «Καίσαρας» του ελληνικού ποδοσφαίρου έγραψε με ολόχρυσα γράμματα το όνομά του στο πάνθεον της «ασπρόμαυρης» ιστορίας, ως ποδοσφαιριστής, προπονητής, γενικός αρχηγός, μάνατζερ, μια ζωή μέσα στην Τούμπα.
Συνεχίζει και προσφέρει ακόμη και σήμερα τις υπηρεσίες του στην αγαπημένη του ομάδα, δίπλα στα μικρά παιδιά της Κ15 και της Κ17 του «Δικεφάλου», για την ιστορία διετέλεσε τέσσερις φορές (24 αγώνες) υπηρεσιακός προπονητής.
ΤΕΡΖΑΝΙΔΗΣ
Από το 1968 μέχρι το 1977 ο Χρήστος Τερζανίδης αγωνίστηκε σε 286 παιχνίδια, κατέκτησε ένα πρωτάθλημα (1976) και δύο κύπελλα (1972, 1974) και τη σεζόν 1990-1991 κλήθηκε να αντικαταστήσει τον Ρομπ Γιάκομπς στο πάγκο της ομάδας. Το ξεκίνημα του, μάλιστα, υπήρξε εντυπωσιακό με επτά σερί ματς δίχως ήττα, αλλά στο τέλος της σεζόν παρέδωσε στον Μίροσλαβ Μπλάζεβιτς.
Ανάλογη διαδρομή έκανε ως ποδοσφαιριστής και ο Γιάννης Γούναρης. Κι αυτός κατέκτησε ένα πρωτάθλημα και δύο κύπελλα τη δεκαετία του ’70 και αντικατέστησε τον Μπλάζεβιτς. Έμεινε μέχρι το τέλος της σεζόν 1991-92, με καλύτερη στιγμή την πρόκριση (με ανατροπή επί της ΑΕΚ) στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας, αλλά και στίγμα το «σπάσιμο» της μεγάλης παράδοσης απέναντι στον Ολυμπιακό το Μάιο του 1992.
Η «ΓΕΝΙΑ» ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΞΕΝΟΙ
Στα μέσα της σεζόν 2004-2005 ο Νίκος Καραγεωργίου, που είχε αγωνιστεί για μια πενταετία (1986-1991) στον ΠΑΟΚ αντικατέστησε τον Ελβετό, Ρολφ Φρίνγκερ, αλλά στο ξεκίνημα της επόμενης σεζόν αποχώρησε για να τον διαδεχθεί ο Γιώργος Κωστίκος.
Μέχρι τότε ο εκ Τασκένδης πρώην επιθετικός του «Δικεφάλου» (1978-1986) ήταν τεχνικός διευθυντής και παρέμεινε στο πόστο του προπονητή μέχρι τον Φεβρουάριο του 2006 όταν στη θέση του ήρθε ο Ίλιε Ντουμιτρέσκου.
Η προσωρινή διοίκηση Βεζυρτζή-Οικονομίδη στα μέσα της σεζόν 2006-07 συνεργάστηκε με τον Γιώργο Παράσχο, ο οποίος ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο στον ΠΑΟΚ (1970-1974). Με την ανάληψη της προεδρίας από τον Θόδωρο Ζαγοράκη και λόγω της κακής εικόνας στα φιλικά προετοιμασίας, απολύθηκε και στη θέση του ήρθε ο Φερνάντο Σάντος.
Η αποχώρηση του Πορτογάλου το καλοκαίρι του 2010 καλύφθηκε με δύο παιδιά που είχαν παίξει στον ΠΑΟΚ τη δεκαετία του ’90. Αρχικά ανέλαβε πρώτος προπονητής ο Παύλος Δερμιτζάκης και τον διαδέχθηκε ο πρώην συμπαίκτης του και βοηθός του, Μάκης Χάβος. Ο Γιώργος Γεωργιάδης υπήρξε ποδοσφαιριστής (1999-2003 και 2007-2008), έγινε τεχνικός διευθυντής και υπηρεσιακός προπονητής στο φινάλε τρεις σερί σεζόν (2013, 2014, 2015).
Τέλος, ο Βλάνταν Ίβιτς αγωνίστηκε μια τετραετία (2008-2012), υπήρξε προπονητής στην Κ20 και αναβαθμίστηκε σε πρώτο προπονητή τον Μάρτιο του 2016 κατακτώντας την επόμενη σεζόν το κύπελλο Ελλάδας.
